Türk iş hukukuna göre yabancıların iş sözleşmesi

Abstract

Antalya Bilim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Özel Hukuk Tezli Yüksek Lisans Programı kapsamında hazırladığım çalışmamın konusu “Türk İş Hukukunda Yabancıların İş Sözleşmesi Yapması” dır. Ülkemiz hem coğrafi konumu bakımından hem de kültürel, etnik yapısı açısından zaman içerisinde çok fazla göç alması sonucu ülkemize gelen yabancılar yaşamlarını idame ettirmeleri için çalışmaya gereksinim duymaktadırlar. Çalışma kavramı, kişilerin yaşamlarının gereksinimlerini devam ettirebilmek için gelir sağlama niyetiyle işler durumda bulunması olarak açıklanabilir. Nitekim çalışma hakkı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile güvence altına alınmıştır. Anayasa’nın mad 48. uyarınca, “Herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir.” Anılan maddede geçen herkes kavramı ile çalışma özgürlüğü bakımından Türk vatandaşları ile yabancılar arasında hiçbir ayrım gözetilmemiştir. Ülkeler kendi vatandaşlarına tanımış oldukları hakların bütününü yabancılara da tanırsa yabancıdan da kendi vatandaşının yerine getirmesi gereken yükümlülükleri bekleyeceğinden yabancılar ile kendi vatandaşlarına eşit olarak çalışma hürriyeti tanımamaktadırlar. Bu doğrultuda devletler yabancıların çalışmasıyla ilgili çalışmalarının yasak olduğu meslekler, çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almaları gerektiği gibi kimi sınırlamalar getirmiştir. Bu sınırlamalar yabancılar ile iş sözleşmesinin kurulması, geçerliliği ve sonuçlarını doğurabilmesi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada; öncelikle kimlerin yabancı sayılacağı, Türkiye’ye gelmiş olan yabancıların çalışabilmeleri için icra edeceği mesleğin çalışmasına yasaklanan meslekler arasında yer almaması, çalışabilmeleri için gerekli olan çalışma izinlerinin gerekli mercilerden alınması, gerekli koşulların sağlanmış olması halinde yabancılar ile iş sözleşmesinin yapılması, yabancılık unsuru taşıyan iş sözleşmelerine uygulanacak hukukun tespiti ile gerekli koşulların sağlanması halinde iş sözleşmesinin akıbeti ve sona erme konuları incelenmiştir.

The subject of my study, which I have prepared within the scope of Private Law with Thesis Master Program in Graduate Education Institute in Antalya Bilim University, is “Making Contracts for Foreigners in Turkish Business Law”. As a result of the fact that our country receives a lot of migration by means of its geographical location, cultural structure, and ethnic structure; foreigners who stay in our country need to work to maintain their lives. The concept of work can be explained as the fact that people are working with the intention of generating income in order to meet their needs. Indeed, the right to work is guaranteed by the Constitution of the Republic of Turkey. Pursuant to Article 48 of the Constitution, “Everyone has the freedom to work and conclude contracts in the field of his/her choice. Establishment of private enterprises is free.” No distinction has been made between Turkish citizens and foreigners in terms of the concept of “everyone” mentioned in the article and freedom of work. If the countries give all the rights entitled to their citizens to foreigners, they will expect the standard obligations that they foreigners must fulfill. Therefore, they do not vest the liberty to work equally to foreigners and their own citizens. In this regard, governments have introduced certain restrictions on professions in which foreigners' work is prohibited, as they must obtain a work permit before starting work. These limitations are significant in terms of drawing up a business contract with foreigners, its validity, and its consequences. In this study; the issues on who will be counted as foreigners, the professions that are forbidden for the foreigners in Turkey, getting work permit required for them to work from competent authorities, drawing up a contract with foreigners when the necessary conditions are met, and the consequences and termination of employment contracts in case the necessary conditions are met with the determination of the law to be applied to the employment contracts including the element of foreignness have been analyzed.