Covid-19 sürecinde özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinin psikolojik durumlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada özel rehabilitasyon merkezinde eğitim alan özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinin yaşam kalitesi evlilik yaşamı umutsuzluk ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler ve bu ilişkilerin COVID-19 salgını sürecindeki demografik özellikler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada demografik form ve ölçekler kullanılmıştır. İlişkisel tarama modeliyle çalışılan bu veriler, Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Evlilik Yaşam Ölçeği, Tükenmişlik Ölçeği Kısa Versiyonu, WHOQOL-BREF Yaşam Kalitesi Ölçeği ile elde edilmiştir. Çalışmamızda, Beck umutsuzluk ölçeği, tükenmişlik ölçeği, evlilik yaşamı ölçeği ve yaşam kalitesi ölçeği ve alt boyut puanları arasında anlamlı ilişkiler olduğu görülmektedir. Aracı analize ilişkin bulgular, tükenmişliğin evlilik yaşamı ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisinde umutsuzluğun anlamlı kısmi aracı rolü olduğunu göstermiştir. Evlilik yaşamı ölçeği puanları, erkeklerde kadınlara göre daha yüksek bulunmuştur. Üniversite mezunlarının ilkokul mezunlarına göre yaşam kalitesi ölçeği çevre alt boyut puanlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Evli olanların bekarlara göre yaşam kalitesi ölçeği ve evlilik yaşamı ölçeği puanları daha yüksek bulunurken, umutsuzluk puanları daha düşük bulunmuştur. COVID-19 sürecinde çocuğun beslenme süreci etkilenen ebeveynlerin evlilik yaşamı ve yaşam kalitesi puanlarının daha düşük olduğu görülürken, umutsuzluk düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

In this study, it was aimed to examine the relationships between quality of life, marital life, hopelessness and burnout levels of parents of children with special needs who received education in a special rehabilitation center, and to examine these relationships in terms of demographic characteristics during the COVID19 epidemic. Demographic forms and scales were used in the study. These data, which were studied with the relational screening model, were obtained with the Demographic Information Form, Beck Hopelessness Scale, Marriage Life Scale, Short Version of Burnout Scale, and WHOQOL-BREF Quality of Life Scale. In our study, it is seen that there are significant relationships between Beck hopelessness scale, burnout scale, marital life scale and quality of life scale and sub-dimension scores. While the burnout and hopelessness scale scores of those with higher income status were lower than those with lower income, marital life scale, quality of life scale environmental and psychological health sub-dimension scores were found to be higher. While it was observed that the marital life and quality of life scores of the parents whose child nutrition process was affected during the COVID-19 process were lower, their hopelessness levels were higher.