İhmal edilen beden: üremeye yardımcı tedavi alan infertil kadınların sağlıklı yaşam davranışları üzerine nitel bir çalışma
Tarih
2023Yazar
Deliktaş Demirci, Ayşe
Atasayar, Tuğçe
Kabukcuoğlu, Kamile
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Dünya’ da her altı çiftten biri infertilite sorunu yaşamaktadır. Günümüzde
İnfertilite prevelansının sürekli artma eğiliminde olmasının yanı sıra
açıklanamayan infertilite tanısında da artış yaşanmaktadır. Bu durum,
infertilite nedenlerinin daha fazla ele alınmasına ve koruyucu yaklaşımlara
gereksinimin vurgulanmasına neden olmuştur. Bu bağlamda fertilitenin
korunması ve geliştirilmesinde sağlıklı yaşam davranışlarının etkili bir unsur
olduğu kabul görmektedir. Bu araştırma; üremeye yardımcı tedavi alan
primer infertil kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu
davranışları etkileyen unsurların nitel araştırma yöntemi ile derinlemesine
ele alınarak incelenmesini amaçlamıştır. Çalışma tanımlayıcı nitel araştırma
deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini stratejik örnekleme
yöntemi kullanılarak seçilen, herhangi bir üremeye yardımcı tedavi
yöntemini alan, primer infertil 15 kadın oluşturmaktadır. Veriler yarı
yapılandırılmış veri formu kullanarak 30-40 dk süren derinlemesine görüşme
yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde tematik veri analizi yöntemi
kullanılmıştır. Analizler sonucunda “davranış belirleyicileri”, “infertil olma”
ve “sağlıklı yaşam süreci” olmak üzere üç ana tema ortaya çıkmıştır.
Kadınların yaşam tarzı davranışlarındaki ‘’değişim motivasyonu’’ nun tam
bir öz kararla çocuk istemine bağlı olduğu belirlenmiştir. Kadınların yaşam
davranışlarının tedavi üzerine etkisine ilişkin “sağlık bilinci” nin geçmiş
olumsuz tedavi deneyimlerinden etkilendiği görülmüştür. Kendine olan
inanç, saygı, güven ve şefkat gibi ‘’benliğin gücü’’ nü niteleyen özellikleri
göstermeyen kadınlar sağlıklı yaşam davranışlarını sürdüremediklerini,
bedenlerine ve psikolojilerine yeterince önem veremediklerini
vurgulamışlardır. Kadınlardan birçoğunun sağlığını geliştirmek için yeterli
“sağlık sorumluluğunu al(ma)”dığı ve bunun üzerinde “stres çıkmazı” nda
olmalarının büyük etkisi olduğu belirlenmiştir. Kadınların çoğunda “ihmal
edilen beden” olgusunun var olduğu, buna ilişkin sağlıklı yaşam
davranışlarına yeterli düzeyde sahip olmadıkları ve toplum tarafından
kendilerine “adanmış roller” in yükü ile karşı karşıya kaldıkları belirtilmiştir.
Sonuç olarak infertil kadınlar çeşitli unsurlar nedeni ile bedenlerini ihmal
etmekte ve sağlıklı yaşam davranışlarını sürdürme konusunda
zorlanmaktadırlar. Kadınların infertilite sürecinde sağlığının yükseltilmesi
için bilgi düzeylerinin artırılması, sosyal ve çevresel faktörlerin
düzenlenmesi ve sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını sürdürme motivasyonu
konusunda desteklenmeleri gerekmektedir. One in every six couples in the world has infertility problems. Today, the
prevalence of infertility tends to constantly increase, and there is also an
increase in the diagnosis of unexplained infertility. This situation has led to
more consideration of the causes of infertility and to emphasize the need for
preventive approaches. In this context, it is accepted that healthy lifestyle
behaviors are an effective element in protecting and improving fertility. This
research aimed to examine in depth the healthy lifestyle behaviors of primary
infertile women receiving assisted reproductive treatment and the factors
affecting these behaviors using qualitative research methods. The study was
conducted with a descriptive qualitative research design. The sample of the
study consists of 15 primary infertile women who received any assisted
reproductive treatment method, selected using the strategic sampling
method. Data were collected by in-depth interview method lasting 30-40
minutes using a semi-structured data form. Thematic data analysis method
was used to analyze the data. As a result of the analyses, three main themes
emerged: "behavioral determinants", "infertility" and "healthy life process".
It has been determined that the "motivation for change" in women's lifestyle
behaviors depends on their complete self-determination and desire for
children. It has been observed that women's "health awareness" regarding the
impact of their lifestyle behaviors on treatment is affected by past negative
treatment experiences. Women who do not show the characteristics that
characterize the "strength of self" such as self-belief, respect, trust and
compassion, emphasized that they cannot maintain healthy lifestyle
behaviors and cannot pay enough attention to their bodies and psychology. It
has been determined that many women do not "take responsibility for their
health" enough to improve their health and that being in a "stress
predicament" has a big impact on this. It has been stated that most women
have the phenomenon of "neglected body", that they do not have sufficient
healthy lifestyle behaviors and that they face the burden of "roles dedicated
to them" by society. As a result, infertile women neglect their bodies due to
various factors and have difficulty maintaining healthy lifestyle behaviors.
To promote the health of women during the infertility process, they need to
be supported in increasing their knowledge, regulating social and
environmental factors, and motivation to maintain healthy lifestyle
behaviors.