Evlilikte çatışma çözüm stilleri benzerlik ve farklılıklarının bireyin psikolojik sağlığı üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı evlilikte kullanılan çatışma çözüm stillerinin (olumlu, olumsuz, boyun eğme, geri çekilme) bireylerin anksiyete ve psikolojik sağlık düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu doğrultuda çatışma çözüm stillerinin psikolojik bozukluk (anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon, hostilite) belirti düzeyini ve anksiyeteyi ne derece yordadığı araştırılmıştır. Araştırma örneklemi 18-65 yaş aralığındaki evli bireylerden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Sosyodemografik Bilgi Formu, Çatışma Çözüm Stilleri Ölçeği (ÇÇSÖ), Kısa Semptom Envanteri (KSE) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) kullanılmıştır. Araştırma verileri Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Bağımsız Örneklem T- Testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Hiyerarşik Regresyon Analizi üzerinden incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, psikolojik bozukluk belirti ve anksiyete düzeyinin olumsuz çatışma çözüm stili ile pozitif yönde ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Buna ek olarak, psikolojik bozukluk belirti düzeyinin cinsiyet, yaş, evlilik süresi ile; anksiyete düzeyinin cinsiyet ve yaş sosyodemografik değişkenleri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda erkeklerin psikolojik belirti düzeyini kendisinin kullandığı olumsuz ve geri çekilme çatışma çözüm stillerinin, kadının psikolojik belirti düzeyini ise kendisinin kullandığı olumlu, olumsuz, boyun eğme ve geri çekilme çatışma çözüm stillerinin ve eşinin kullandığı olumsuz çatışma çözüm stilinin yordadığı ortaya çıkmıştır. Eşlerin kullandığı çatışma çözüm stilleri benzerliğinin psikolojik belirti düzeyine etkisi incelendiğinde ise, erkeklerde geri çekilme çatışma çözüm stili benzerliğinin hostilite, kadınlarda olumsuz çatışma çözüm stili benzerliğinin hostilite düzeyini ve geri çekilme çatışma çözüm stili benzerliğinin kadının anksiyete düzeyini yordadığı bulunmuştur. Çalışmanın bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmış olup araştırmanın literatüre sağladığı katkılar, sınırlılıklar ve gelecek çalışmalar için öneriler belirtilmiştir.

The aim of this study is to examine the impact of conflict resolution styles (positive, negative, subordination, retreat) used in marriage on individuals' anxiety and psychological well-being levels. In this regard, the study investigates to what extent conflict resolution styles predict psychological disorder symptom levels (anxiety, depression, negative selfconcept, somatization, hostility) and anxiety. The research sample consists of married individuals between the ages of 18 and 65. The data collection tools used in the study include the Socio-demographic Information Form, Conflict Resolution Styles Scale (CRSS), Brief Symptom Inventory (BSI), and Beck Anxiety Inventory (BAI). The research data were analyzed using One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Independent Samples T-Test, Pearson Correlation Analysis, and Hierarchical Regression Analysis. As a result of the analyses, it was observed that psychological disorder symptom and anxiety levels were positively correlated with negative conflict resolution style. In addition, psychological disorder symptom level was found to be related with gender, age, and duration of marriage; anxiety level was found to be related with gender and age sociodemographic variables. As a result of the hierarchical regression analysis, it was found that the level of psychological symptoms of men was predicted by the negative and withdrawal conflict resolution styles used by themselves, and the level of psychological symptoms of women was predicted by the positive, negative, subordination and retreat conflict resolution styles used by themselves, and the negative conflict resolution style used by their spouses. When the effect of the similarity of the conflict resolution styles used by the spouses on the level of psychological symptoms was analyzed, it was found that the similarity of the retreat conflict resolution style predicted the level of hostility in men, the similarity of the negative conflict resolution style predicted the level of hostility in women, and the similarity of the retreat conflict resolution style predicted the level of anxiety in women. The findings of the study were discussed in the light of the relevant literature and the contributions of the study to the literature, limitations and suggestions for future studies were stated.