Beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveynlik tutumları ile duygusal yeme davranışı arasındaki ilişkilerin incelenmesi: yetişkin ayrılma anksiyetesinin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, beliren yetişkinlik döneminde algılanan ebeveynlik tutumları ile duygusal yeme davranışı ve yetişkin ayrılma anksiyetesi arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini 407 (% 73,7) kadın, 145 (% 26,3) erkek, olmak üzere yaş aralığı 18-29 ve yaş ortalaması 23,39 (SS= 3,01) olan toplam 552 katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama amacıyla Demografik Bilgi Formu, Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları-Çocuk Formu (KAET-Ç), Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Ölçeği (YAAÖ) ve Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ) kullanılmıştır. Veriler bağımsız örneklem t- testi, Pearson korelasyon analizi, regresyon analizi ve yapısal eşitlik modellemesi aracılık analizleri üzerinden incelenmiştir. Anne ve babaya ilişkin algılanan ebeveynlik tutumları alt boyutları ile duygusal yeme davranışı ve yetişkin ayrılık anksiyetesi arasında beklenildiği yönde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Yapılan regresyon analizleri sonucunda algılanan anne aşırı koruyuculuğu, algılanan anne/baba reddediciliği ve yetişkin ayrılma anksiyetesi değişkenlerinin duygusal yemeyi istatistiksel açıdan anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür. Cinsiyet, yaş, duygusal sıcaklık anne/baba, aşırı koruyucu anne/baba, reddedici anne/baba ve yetişkin ayrılma anksiyetesi değişkenleri ile oluşturulan model varyansın % 28’ini açıklamaktadır (R²= .28, F(9, 542) = 29,748, p< .001). Yapılan aracılık analizleri sonucunda ise aşırı koruyucu baba tutumu ile duygusal yeme davranışı arasındaki ilişkide yetişkin ayrılma anksiyetesinin tam aracı olduğu görülmüştür (β= .03, p<.05). Koruyucu ve önleyici ruh sağlığı çalışmalarına önemli katkılar sunacağı düşünülen bu çalışma ile duygusal yeme davranışının, yeme bozukluklarının gelişmesi ve sürdürülmesindeki rolünün anlaşılması ve yetişkin ayrılma anksiyetesi açısından ülkemiz literatürüne katkıda bulunulduğu düşünülmektedir.

The main purpose of this study is to examine the relationships between perceived parenting attitudes, emotional eating behavior and adult separation anxiety during emerging adulthood. The sample of the study consisted of 407 (73.7%) women and 145 (26.3%) men. It consists of a total of 552 participants with an age range of 18-29 and an average age of 23.39 (SD = 3.01). Demographic Information Form, Abbreviated Perceived Parental Attitudes-Child Form (KAET-Ç), Adult Separation Anxiety Scale (YAAS) and Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) were used for data collection. Data were examined through independent samples t-test, Pearson correlation analysis, regression analysis and structural equation modeling mediation analyses. It was observed that there were significant relationships in the expected direction between the sub-dimensions of perceived parenting attitudes towards the mother and father and emotional eating behavior and adult separation anxiety. As a result of the regression analyses, it was seen that the variables of perceived maternal overprotection, perceived maternal/paternal rejection and adult separation anxiety predicted emotional eating in a statistically significant way. The model created with the variables of gender, age, emotional warmth mother/father, overprotective mother/father, rejecting mother/father and adult separation anxiety explains 28% of the variance (R²= .28, F(9, 542) = 29.748, p < .001). As a result of the mediation analysis, it was seen that adult separation anxiety was a full mediator in the relationship between overprotective father attitude and emotional eating behavior (β= .03, p<.05). This study, which is thought to make significant contributions to protective and preventive mental health studies, is thought to contribute to our country's literature in terms of understanding the role of emotional eating behavior in the development and maintenance of eating disorders and adult separation anxiety.