Panik bozukluk hastalarında çocukluk çağı travması, disosiyasyon ve bağlanmanın ilişkisi

Abstract

Bu çalışma DSM-V'te kaygı/anksiyete bozuklukları adı altında olan panik bozukluğa odaklanmıştır. Panik bozukluk; aniden ve herhangi bir sebep yokken ortaya çıkan bireyde bilişsel olarak korku-kaygı yaratan bununla birlikte çeşitli bedensel belirtilerle kendisini gösteren ve genelde 10-30 dakika süren, bireyde beklenti anksiyetesini oluşturan yineleyici panik ataklarla devam eden bir psikiyatrik tanıdır. Bu çalışmada panik bozukluk tanısı almış hasta grubu ile herhangi bir tanı almamış kontrol grubunun çocukluk çağı travma düzeyinin, bağlanma ve disosiyatif yaşantılar ile ilgili ilişkisi incelenmiştir. Bu amaçla; her iki gruba da kişisel bilgi formu, bilgilendirilmiş onam formu, panik bozukluk şiddetini ölçmek için panik bozukluk şiddet ölçeği (PBŞÖ), çocukluk çağı travmalarını ölçmek için çocukluk çağı travmaları ölçeği (CTQ-33), disosiyatif yaşantıları ölçmek için disosiyatif yaşantılar ölçeği (DES) ve bağlanma düzeyini ölçmek için yakın ilişkilerde yaşantılar envanteri -2- kısa form (YIYE-II-K) kullanılmıştır. Örneklemi 18-65 yaş arası kadın ve erkekler oluşturmuştur (n:124). Elde edilen veriler SPSS programında Bağımsız örneklem t-testi, Pearson Korelasyon testi ve Çoklu Regresyon ile analiz edilmiştir. Bulgular sonucunda; PB tanısı almış grupta, DY düzeyi, ÇÇT düzeyi ve onun alt boyutlarından olan; duygusal taciz, fiziksel taciz, fiziksel ihmal, duygusal ihmal, cinsel taciz ve aşırı korunma- kontrol düzeyi 'nin kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptanmıştır. PB tanısı almış grupta, yakın ilişkilerde yaşantılar düzeyi ve onun alt boyutundan olan kaçınma düzeyinin kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kaygı düzeyinin (YİYE alt boyutu) ise, hasta ve kontrol grubuna göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. PB şiddeti ile ilişkisi tespit edilen; DY, kaygı boyutu (YİYE' nin alt boyutu), duygusal ihmal ve aşırı korunma- kontrol boyutları (ÇÇT alt boyutu) PB şiddetinin %25' ini açıklamaktadır. Kaygı boyutu ve aşırı korunma kontrol boyutunun PB şiddeti üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur. DY ve duygusal ihmal boyutunun, PB şiddeti üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca göre; DY 1 birim yükseldiğinde, PB şiddeti yaklaşık %14 artmaktadır. Duygusal ihmal düzeyi 1 birim yükseldiğinde, PB şiddeti yaklaşık %48 artmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: bağlanma, çocukluk çağı travması, disosiyasyon, disosiyatif yaşantılar, panik bozukluk, panik bozukluk şiddeti, yakın ilişkilerde yaşantılar

This study focused on panic disorder, which is called anxiety disorders in DSMV. Panic disorder occurs suddenly and for no apparent reason. It is a psychiatric diagnosis that occurs with cognitive fear-anxiety in the individual, manifests itself with various physical symptoms, and continues with recurrent panic attacks, which generally lasts 10-30 minutes and creates anticipatory anxiety in the individual. In this study, the relationship between the of childhood trauma, attachment and dissociative experiences in the patient group diagnosed with panic disorder and the control group without any diagnosis was investigated. For this purpose, a personal information form, consent form, panic disorder severity scale (PDSS) to measure the severity of panic disorder, childhood traumas scale (CTQ-33) to measure childhood traumas, dissociative experiences scale (DES) to measure dissociative experiences, and experiences in close relationships inventory -2- short form (ECR-S-II) to measure the level of attachment was given to both groups. The sample consisted of men and women between the ages of 18-65 (n:124). Obtained data were analyzed with Independent sample T-test, Pearson Correlation test and Multiple Regression in SPSS program. As a result of the findings; in the group diagnosed with PD; DY, CT and its sub-dimensions; emotional abuse, physical abuse, physical neglect, emotional neglect, sexual abuse and overprotection-control level was found to be significantly higher than the control group. It was determined that the level of experiences in close relationships and the level of avoidance of its sub-dimension were significantly higher in the group diagnosed with PD compared to the control group. It was determined that the level of anxiety (ERI sub-dimension) did not differ significantly between the patient and control groups. It was found to be associated with the severity of PD; TF, anxiety sub-dimension, emotional neglect and overprotection control dimensions (CT sub-dimension) explain 25% of PD severity. The anxiety dimension and the overprotection control dimension did not have a significant effect on the severity of PD. It was determined that DY and emotional neglect dimensions had a positive and significant effect on PD severity. According to this result; When DY is increased by 1 unit, the severity of PD increases by approximately 14%. When the level of emotional neglect is increased by 1 unit, the severity of PD increases approximately 48%.