Klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinin ebeveynleşme düzeyleri ve psikolojik belirtileri arasındaki ilişkide duygusal şemaların aracılık rolü

Abstract

Bu çalışmada klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinin ebeveynleşme düzeyleri, duygusal şemaları ve psikolojik belirtileri arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Tükiye'de öğrenim gören 118 (101 kadın ve 17 erkek) klinik psikoloji yüksek lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın ölçüm araçlarını Sosyodemografik Bilgi Formu, Leahy Duygusal Şema Ölçeği (LDŞÖ), Ebeveynleştirilmiş Çocuk Ölçeği (EÇÖ) ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) oluşturmaktadır. Veriler; Pearson korelasyon analizi, regresyon analizi ve yapısal eşitlik modeli ile aracılık analizi üzerinden incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; ebeveynleşme düzeyi, işlevsiz duygusal şemalar ve psikolojik belirtiler arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu bulunmuştur. Regresyon analizi ise ebeveynleşme düzeyi ve işlevsiz duygusal şemaların, psikolojik belirtilerin %42'sini açıkladığını göstermiştir. Ayrıca işlevsiz duygusal şemaların, ebeveynleşme düzeyi ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiye aracılık ettiği ortaya konulmuştur. Mevcut çalışmanın sonuçları, ebeveynleşmenin ve duygulara yönelik tutumların terapi içerisinde de ele alınabilecek önemli konular olabileceğini göstermektedir. Ayrıca ebeveynleşmenin ve duygulara yönelik işlevsel olmayan tutumların birer risk faktörü olarak değerlendirilmesinin koruyucu ve önleyici müdahale programlarına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Son olarak, araştırmanın sonuçlarının klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerine hem mesleki hem de bireysel farkındalık kazandırması beklenmektedir.

The aim of the study is to examine the direct and indirect relationships between the levels of parentification, emotional schemas, and psychological symptoms among clinical psychology graduate students.The samples of the study consists of 118 clinical psychology graduate students (101 female and 17 male) who voluntarily completed a questionnaire package that included the Leahy Emotional Schema Scale (LESS), Parentified Child Scale, and Brief Symptom Inventory.Pearson’s correlation analysis, hierarchical regression analysis and mediation analysis with structural equation modeling were applied in the analysis of the data. The statistically significant positive correlations were observed between parentification levels, maladaptive emotional schemas, and psychological symptoms. Besides, regression analysis revealed that the 42% of the variance was explained by parentification and maldaptive emotional schemas. Furthermore, the results suggest that maladaptive schemas mediates the relationship between parentification levels and psychological symptoms. The results of the current study indicate that being parentified and having dysfunctional attitudes towards emotions can be important topics to address at therapy. Additionally, it is believed that evaluating being parentified and dysfunctional attitudes towards emotions as risk factors would contribute to protective and preventive intervention programs. Finally, it is expected that the results of the research will provide clinical psychology graduate students with both professional and personal awareness.