Geleneksellik ve yerellik unsurunun çağdaş konut tasarımında analizi: Aga Han Mimarlık Yarışması bağlamında bir inceleme

Abstract

Biricik dünyamız da insan yetisi ile yapılı çevreyi oluşturma faaliyeti hayatın doğal akışı içinde sınırsız çeşitlilik içinde yer alır. Akışta ve süreçte, mimarlık, sanat, bilim ve pratiği birleştiren bir multidisiplin olarak karşımıza çıkar. Tasarım aşamasında, bütünü önemseyerek, doğru sorularla başlanıldığında doğru sonuçlara ulaşılmak kaçınılmazdır. Geleneksellik, çağdaş konutta hangi kriterlerle aranmalıdır sorusuna verilen cevaplar ile, daha iyi mimarlık örneklerinin ortaya konulması mümkündür. Çalışmada, geleneksellik ve yerellik adına ortaya konulan ifadelerin, çağdaş konut çatısı altında ve Aga Han bağlamında incelenerek analiz edilmesi ve kriterlere ulaşılması amaçlanmıştır. Konu hakkında araştırma ve taramalar gerçekleştirilmiştir. 2001-2022 yılları arasındaki süreçte Aga Han Mimarlık Yarışmasına konu olan içerikler yerel-çağdaş mimari kriterleri ana çerçevesi içinden esas alınmıştır. Aga Han Akademinin üç yıllık periyotlarla yayınlandığı Master Jüri Beyanları yanısıra Ödüllü veya Kısa Listeye seçilmiş onyedi konut projesine ait saha raporları çalışmada veri kabul edilmiştir. Belirlenen yapılar irdelenmiş, jüri beyanlarında yer alan ifadeler tematik değerlendirilmiş ve saha raporlarında gelenekselliğin nasıl aranıldığı ve aktarıldığı çok yönlü çalışılmıştır. Raporlardan çıkarılan kriterlerin birkaç aşamada analiz edilmesi, çalışma yöntemidir. Kültürel mirasa sahip çıkma ve sosyal dokuyu koruma ortak paydası altında, küreselleşme birleşip geliştirme açısından fırsattır. Bölgeden edinilmiş bilginin yapıya aktarılması mimari ürüne nitelik katacaktır. Telaşla, hızlı ve tüketerek ilerleyen yapılı çevrede, doğa bütünlüğüne saygı ve farkındalık içinde kültürel miras, kazanılmış değerler olarak geleneksellik yanısıra çeşitlilik önemsenmesi gereken unsurlardır. Doğru mimari yaklaşımlar, bulunduğu ortama da zenginlik ve sakinlik getirecektir. Dünya yapmak farkındalığında, ortaya konan ürünler aracılığı ile doğru her zaman yeniden tartışılabilir. Tasarlama ve kurma yetisinin bugünde ve gelecekte incelenebilmesi için izlenen yollar farklı da olsa, ortaya konan arguman göstermiştir ki gerçek görecelidir.

In our unique world, the activity of creating the built environment with human ability takes place in unlimited diversity in the natural flow of life. In flow and in process, architecture emerges as a multi-discipline that combines art, science and practice. At the design stage, it is inevitable to reach the right results when starting with the right questions by giving importance to the whole. It is possible to present better examples of architecture with the answers given to the question of which criteria should be sought for traditionality in contemporary housing. In the study, it is aimed to analyze the expressions put forward in the name of tradition and locality under the roof of contemporary residence and in the context of Aga Han, and to reach the criteria. Research and surveys have been carried out on the subject. The contents of the Aga Han Architecture Competition in the period between 2001-2022 were based on the main framework of local-contemporary architectural criteria. In addition to the Master Jury Statements published by the Aga Khan Academy in threeyear periods, field reports of seventeen award-winning or Short-Listed residential projects were accepted as data in the study. The determined structures were examined, the expressions in the jury statements were evaluated thematically, and how traditionalism was sought and conveyed in field reports was studied in a multi-faceted manner. Analyzing the criteria extracted from the reports in several stages is the working method. Under the common denominator of protecting the cultural heritage and preserving the social fabric, globalization is an opportunity to unite and develop. Transferring the knowledge gained from the region to the building will add quality to the architectural product. In the built environment, which progresses rapidly, rapidly and by consuming, cultural heritage with respect and awareness of the integrity of nature, tradition as acquired values, as well as diversity are the elements that should be considered. The right architectural approaches will bring richness and calmness to the environment. In the awareness of making the world, the truth can always be discussed again through the products put forward. Although the ways followed in order to examine the ability to design and construct today and in the future are different, the argument presented has shown that the truth is relative.