Kurgusal mekânlara dair mobilya tasarım ölçütlerinin değerlendirilmesi: Antalya Bilim Üniversitesi mobilya tasarımı proje dersi örneği

Abstract

İç Mimarlık disiplini, insanların değişen eylem ve ihtiyaçlarına yönelik birçok farklı işlevde ve boyutta mekânı daha sağlıklı, konforlu, estetik değeri yüksek, fonksiyonel ve sürdürülebilir hale getirmek amacıyla yapılan tasarım uygulamalarını barındırmaktadır. Mekân dışında mekânı oluşturan bileşenlerin ve mekansal ögelerin tasarımı da iç mimarlık alanına dâhil olmaktadır. Mimarinin temeli olan mekânı oluşturan bileşenlerden sonra mekânın kullanım biçimini, fonksiyonelliğini etkileyen mobilya ise, insan ve mekân ilişkisini kuran iç mekân yerleşimlerini planlamadaki en önemli unsurdur. İnsanların gündelik yaşam ihtiyaçlarını gidermede eşya ve alet kullanmaya başladığından beri mobilyanın varlığından söz edilebilir. Günümüzde ise, mobilya değişen toplumsal yaşam pratikleri ve estetik anlayışı ile teknolojinin ilerlemesine paralel olarak biçimlenmekte ve çeşitlenmektedir. Çalışmanın amacı, mekân ve mobilya ilişkisi bağlamında kurgusal mekân için mobilya tasarım kriterlerinin Antalya Bilim Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü bünyesinde yer alan 2021-2022 güz döneminde verilen IAED 3103 kodlu Mobilya Tasarımı dersi kapsamında, etkisini belirlemek ve öğrencilere verilen kurgu mekân üzerinden tasarım kriterlerinin ağırlığını saptamaktır. Bu anlamda, öğrencilerden önerilen 5 kurgu türündeki animasyon filminden birini ele alarak seçtikleri sahne için bir mobilya tasarlamaları istenmiştir. Tasarım kriterleri olarak kurgu mekâna ait yer, zaman, olay, karakter ile mobilya tasarım kriterleri olarak malzeme, biçim, ölçü-oran, renk, ergonomiklik, statü-estetik etkenlerinin tasarımlarını ne kadar etkilediğine dair likert ölçekli bir anket uygulanmıştır. Sonuç olarak öğrencilerin tasarımlarında kurgusal mekâna ve mobilya tasarım kriterlerine dair ölçütleri dikkate aldıkları ve tasarımlarında ağırlıklı olarak yönlendirici oldukları sonucuna varılmıştır.

The Interior architecture profession constrains design applications that aim to create sustainable, high aesthetic value, healthier spaces in many different functions and sizes for people's changing actions and needs. Apart from the space, designing spatial elements and components that compose the space are also included in the interior architecture field. Moreover to those components, the furniture element which affects the usage and functionality of the space is also important while planning interior spaces that establish the relationship between humans and space. It can be said that furniture has existed since people began to use objects and tools to meet their daily life needs. Today, furniture is shaped and diversified in parallel with the progress of technology with the changing social life practices and aesthetic understanding. The study aims to determine the effect of furniture design criteria on fictional space in the context of the relationship between space and furniture, as well as to determine the effect of the design criteria and their weight over the fictional space. This subject was given to the students within the scope of the IAED 3103 coded Furniture Design course in the 2021-2022 fall semester in Antalya Bilim University Interior Architecture and Environmental Design Department. In this respect, students were expected to design furniture for the scene they chose by considering one of the animation movies offered by the instructors. A Likert scale questionnaire was applied to determine how much the place, time, event, character concepts of the fictional space and material, form, size-ratio, color, ergonomics, status-aesthetics factors as furniture design criteria affected their designs. As a result, it was concluded that the students took into consideration the factors of the fictional space and furniture design criteria in their designs, while those elements have become to be their main guideline during the design process.