Nadir hastalıkların tanısında tüm genom analizi

Abstract

Giriş: Nadir hastalıklar, görülme sıklığı 1/2000’den az olan hastalıklar olarak tanımlanır. Nadir hastalıklar genellikle birden fazla sistemi etkileyen oldukça heterojen bir gruptur. Bunların yaklaşık %80’i genetik nedenlere bağlı olup, kalan %20`sinin nedeni çevresel ya da bilinmeyen nedenlerdir. Nadir hastalıklar tek bir gende meydana gelen mutasyonlar sonucu ortaya çıkan hastalıklardır. Şu ana kadar 7000 civarında nadir hastalık tanımlanmıştır. Tüm Genom Analizi (TGA), nadir hastalıkların tanısında kullanılan ve yüksek düzeyde sağladığı bilgi sebebiyle son yıllarda klinisyenler tarafından daha fazla tercih edilen test dir. Merkezimize başvuran tüm genom sonuçlarını ve saptadığımız nadir hastalıkları sunmak amacı ile bu çalışma yapılmıştır. Hasta ve Yöntem: 2016 ve 2022 yılları arasında merkezimize başvuran, yaşları 1-45 arasında Ortalama±SD: 12,6±15,5 yıl olan, 29 hastaya (13 Kadın, 16 Erkek) TGA uygulanmıştır. Hasta veya ebeveynlerden bilgilendirilmiş onam formu alındıktan sonra 5 cc EDTA lı kan örneği alınmıştır, kan örnekleri özel kartlara işlendikten sonra Almanya’ya gönderilmiş ve bir ay içinde raporlanmıştır. Sonuçlar: Toplam 29 hastanın 20 sinde (%69) TGA pozitif 9 unda negatif (%31) bulunmuştur. TGA pozitif olan olguların %50 si Sınıf I, %10 u Sınıf II, %40ı Sınıf III (bunlarda genotip ve fenotip ilişkisi bakılarak pozitif kabul edilmiştir) bulunmuştur. Uygulanan en sık hastalıklar ise, sırasıyla nörolojik (%48,2), immunolojik (%20,7), hematolojik (%10,3) ve metabolik (%6,9) hastalıklar idi. Tartışma ve sonuç: Yayınlarda nadir hastalıklarda TGA pozitif oranı %25-50 arasında bulunmuştur. Merkezimizde yüksek pozitiflik bulma nedenimiz, genotip ve fenotip ilişkisinin iyi değerlendirilmesinden kaynaklanmaktadır. Merkezimizde TGA tanı oranı, Tüm Ekzom Analizine (TEA) göre %11 daha yüksekti. TEA uygulanan ve bir sonuç alınamayan olgulara altta yatan genetik bir varyasyonun tespiti amacıyla TGA testi önerilmeli veya komplike nadir hastalıklar da erken tanı amacı ile TGA önerilmelidir.