Tarihi çevrelerde görsel kirlilik: Trabzon Semerciler-Kemeraltı Sokağında bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada görsel sürekliliği bozan en önemli faktörlerden biri olan görsel kirliliğin tarihi çevrelere etkisi, işlevsel açıdan ticaretin en yoğun olduğu Trabzon kentinde, Semerciler-Kemeraltı Sokağı örneğinde incelenmiştir. Görsel açıdan kirliliği oluşturan etmenlerin neler olduğu, düzeyleri, kirliliğin alışveriş üzerindeki etkisi, alınması gerekli olan önlemler hem işyeri sahipleri hem de müşteriler üzerinden anket tekniği ile sorgulanmıştır. Anketin iki ayrı gruba yapılmasının nedeni görsel kirliliğin ticari aktiviteyi etkileyip etkilemediğinin hem iş yeri sahibi hem de müşteriler açısından yani farklı bakış açılarıyla sorgulanması olarak açıklanabilir. İş yeri sahiplerinin aynı zamanda mülk sahibi olmalarına dikkat edilmiş, kiracı olanlar anket grubuna dahil edilmemiştir. Her iki gurup ta tarihi çevre bilincine sahip olmalarına rağmen, müşterilerin tarihi çevrelerin korunması gerekliliğini daha fazla önemli buldukları belirlenmiştir. İş yeri sahiplerinin tarihi yapıların restorasyon süreci ve maliyetini göz önüne aldıklarını dolayısıyla da ekonomik değerleri müşterilere göre daha önemli gördükleri saptanmıştır. Tarihi çevrelerin korunması için yapılması gerekenler konusunda her iki grup için verilen cevaplar birbirine paralellik göstermekle birlikte müşteriler için tarihi yapıların restore edilerek yeniden işlevlendirilmesi cevabı küçük bir farkla ön plana çıkmıştır.