Postmenopozal dönemde uyku değişiklikleri ve yönetimi

Abstract

Giriş ve Amaç: Uyku problemleri, postmenopozal dönemdeki kadınların en sık yaşadığı sorunlardandır. Bu çalışmanın amacı postmenopozal dönemde karşılaşılan uyku sorunlarının sıklığını belirtmek ve postmenopozal dönemde uyku bozuklukları tedavisinde kullanılan nonfarmakolojik uyku yönetimi stratejileri ile hemşirenin sorumlulukları konusunda detaylı bilgi sunmaktır. Gereç ve Yöntem: Derleme niteliğinde olan çalışma ‘Postmenopozal Dönem’, ‘Uyku’ ve ‘Uyku Yönetimi’ anahtar kelimeleri ile Ulakbim, Türk Medline, Google Akademik ve Ulusal Tez Merkezi arama motorları kullanılarak yapıldı. Ayrıca ‘Postmenopausal period’, ‘sleep’ ve ‘sleep management’ anahtar kelimeleri de kullanılarak Web of Science, Pubmed, EBSCO, Cochrane veri tabanları üzerinden de tarama yapılarak çalışmalara ulaşıldı. Taramalar sonucunda toplam 508 makaleye ulaşılmış olup, araştırma ile ilişkili 20 makale araştırmanın örneklemini oluşturdu. Deney-kontrol gruplu olmayan, Türkçe ve İngilizce yayın dilinde olmayan, tam metnine ulaşılamayan çalışmalar hariç tutuldu. Bulgular: Uyku hijyeni eğitimi çoğunlukla birkaç nonfarkolojik yöntem ile birlikte uyku kalitesini arttırmada daha etkilidir. Işık tedavisi hızlı etkili, iyi tolere edilen ve kabul gören farmakolojik olmayan bir tedavi şeklidir fakat klinik durumlar için postmenopozal dönemde uyku tedavisinde halen ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. Bilişsel-davranışçı müdahaleler, kronik primer ve sekonder uykusuzluk tedavisinde etkili ve önerilmektedir. Uyku terapisi için yapılmış çalışma sayısının az ve örneklem büyüklüklerinin küçük olması, uygulama süresinin kısa olması nedeniyle net sonuçlara ulaşılamamıştır. Gevşeme egzersizleri ile ilgili yapılan çalışmalar uyku bozuklarında bireylerin uyku kalitesini arttırdığını göstermiştir. Sonuç: Bu derlemede postmenopozal dönemde uyku problemlerinde nonfarmakolojik yöntemlerin uyku kalitesini arttıran uygulamalar olduğu belirlendi. Ancak bu konuda daha fazla deneysel çalışmalara gereksinim olduğu sonucuna varılmıştır.

Introduction and Purpose: Sleep problems are one of the most common symptoms experienced by women in postmenopausal period. Purpose of this study is to determine the frequency of sleep problems encountered in the postmenopausal period and to discuss the relationship between non-pharmacological sleep management strategies used in the treatment of sleep disorders in the postmenopausal period and the responsibilities of the nurse. Materials and Method: The study, which is a systematic review, was carried out using the keywords ‘Postmenopausal Period’, ‘Sleep’ and ‘Sleep Management’ using Ulakbim, Turkish Medline, Google Academic and National Thesis Center search engines. In addition, studies were accessed by searching the keywords ‘postmenopausal period’, ‘sleep’ and ‘sleep management’ through Web of Science, Pubmed, EBSCO, Cochrane databases. A total of 508 articles were accessed as a result of these searches, and 20 articles in relation to the research comprised the sample of the research. Studies without test-control groups, not in Turkish or English, and studies what could not be accessed as full text were excluded. Results: Sleep hygiene training is generally more effective in increasing sleep quality together with a few non-pharmacological methods. Light therapy is a fast, effective, well-tolerated and generally accepted non-pharmacological treatment form, but further studies are still required in postmenopausal sleep therapy for clinical conditions. Cognitive-behavioral interventions are effective and recommended in the treatment of chronic primary and secondary insomnia. Due to the small number of studies conducted regarding sleep therapy, small sample sizes, and short duration of administration, accurate results could not be reached. Studies on relaxation exercises have shown that sleep quality of individuals with sleep disorders increase. Conclusion: In this review, it has been determined that non-pharmacological methods are practices that increase sleep quality against sleep problems in the postmenopausal period. However, it has been concluded that further experimental studies are required on this matter.