Tarımda su tasarrufu sağlayan sulama aparatının geliştirilmesi

Abstract

Küresel ısınma su kaynaklarının önemini artırmaktadır. İklim değişikliği nedeniyle su kaynaklarındaki azalmanın, tarımsal üretim üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmaktadır. Ülkemizde kullanılan toplam suyun yaklaşık %74'ü sulamada kullanılmaktadır. İspanya’da sulama için kullanılan su, toplam kullanılan suyun %70’i, Yunanistan’da %80’i, Portekiz’de %80’i ve İtalya’da yaklaşık %50’dir. Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan rapora göre 2000-2030 yılları arasında gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretimin %67’ye çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu gelişmeye paralel olarak ülkemizde de tarım konusunda artış beklenmelidir, Su verimliliği milli bir konudur ve önem arz etmektedir. Bu çalışma tarımsal sürdürülebilir tarım için (kuraklığın arttığı günümüzde) özellikle Antalya gibi sıcak tarım bölgeleri için planlanmış uygulamalı bir çalışmadır. Antalya ilinde tarım sektöründe (öncellikle ağaç sulama alanında) su tasarrufunu sağlayacak bir su dostu sistem oluşturmayı, test etmeyi, üretim öncesi fizibilite çalışması yapıp üretilir hale getirmeyi hedefliyoruz. Aslında pilot çalışmayı BATEM işbirliği ile tamamladık. Asıl olgun ağaçlara uygulama kısmı 2 yıl sürecek bir proje olarak TÜBİTAk'a sunuldu. Bu çalışma BATEM'de yaptığımız pilot çalışmayı içermektedir, pilot çalışmada topladığımız veriler, analizi ve sonuçlarını içermektedir. Ağaç sulamasında hali hazırda kullanılan damla su sistemi %25-%65 su verimliliği sağlamaktadır. Yeni tasarım SUTAR (Su Tasarruf Aparatı) aparatı ile bu verimliliğin %90’a çıkarılması hedeflenmektedir. Bu su dostu SUTAR aparatı buharlaşan suyu tekrar su olarak ağacın köklerine ulaştırmaktadır. Bu aparat ağaca bir etek gibi geçirilmekte, içine damla sistemini de dahil ederek kapalı bir alan oluşturduğundan buharlaşmanın hemen ardından %90’a kadar suyun tekrar toprakla buluşmasını sağlamaktadır. Antalya’da bu sistemin kullanıldığı tarım alanlarında (özellikle yaz aylarında) su kaybı en az seviyede tutulabilecektir. Endüstri mühendisliği teknikleri kullanılarak planlanmış, tasarlanmış ve zamanı gelince satış için üretilecek aparatın en uygun maliyetli, çevre dostu ve verimli sistem olması yine mühendislik ekonomisi teknikleri ile hesaplanmaktadır. Bu pilot projede öngörme teknikleri ile Antalya ve çevresinin önümüzdeki yıllar için sıcaklık tahminleri yapılmıştır ve sonuçları aslında bu aparata ne kadar ihtiyaç duyulacağını bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada bu bilgiler de paylaşılacaktır.