Mobil tabanlı bakım desteği uygulamasının meme kanseri cerrahisi geçiren hastaların semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Meme kanseri hastalarının tedavi sürecinde yaşanan sorunların yönetiminde bilişim teknolojisi kullanımı güncelliğini korumaktadır. Amacı meme kanseri cerrahisi geçiren hastaların semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek olan yarı deneysel türdeki araştırma, 45 girişim ve 45 kontrol grubu hasta ile tamamlandı. Mobil tabanlı bakım destek sistemi girişim grubu hastalarına ameliyat öncesi tanıtıldı, taburculuk öncesi ve birinci ayda izlem ziyaretleri yapıldı. Kontrol grubu ise hastanede var olan bakımdan farklı bir uygulama yapılmadı. Veriler; semptom yönetimi, yaşam kalitesi ve uygulamayı değerlendirmeye yönelik ölçekler ve soru formları ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney U, Kruskall Wallis Varyans analizi, bağımlı ve bağımsız gruplarda iki ortalama arasındaki farkın önemliliği, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon testi kullanıldı. İlk ölçümde kol çevresi, omuz fonksiyonu, ağrı, cinsel uyum, beden imajı, anksiyete ve yaşam kalitesi yönünden girişim ve kontrol grubu hastaları arasında anlamlı farklılık bulunmadı. Son ölçümde ise girişim grubu hastalarının anksiyete ve ağrı düzeylerinin kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük olduğu saptandı. Bunun yanı sıra son ölçümde girişim grubu hastalarının beden imajı, cinsel uyum ve omuz hareketliliği ölçek puan ortalamalarının kontrol grubu hastalarından daha yüksek olduğu belirlendi. İlk ölçümde kontrol grubu ile benzer düzeyde yaşam kalitesine sahip girişim grubu hastalarının son ölçümde yaşam kalitesi toplam ve tüm alt boyut puan ortalamalarının anlamlı olarak yükseldiği saptandı. Girişim grubu hastaların mobil tabanlı bakım destek sistemi değerlendirme puanlarının yüksek olduğu bulundu. Ayrıca girişim grubu hastalarının son ölçümdeki semptom yönetiminde ve yaşam kalitesindeki değişimi tanıtıcı özelliklerin etkilemediği belirlendi. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, mobil tabanlı bakım destek uygulamasının hastaların cerrahi tedavi sürecindeki semptomlarını azaltmada ve yaşam kalitelerini yükseltmede etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca sonuçlar uygulamanın farklı tanıtıcı özelliğe sahip bireyler tarafından “kullanılabilir” olduğunu göstermektedir.