Huzurevinde yaşayan demanslı bireylerin günlük yaşam aktiviteleri
Abstract
Amaç: Bu çalışmada Huzurevinde yaşayan Demans ve Demans olmayan yaşlıların, günlük yaşam aktivitelerinin farklı ölçekler ile belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya katılan bireylerin, yaş, cinsiyet, eğitim süresi, huzur evinde kaldığı süre, Beden Kitle İndeksi (BKİ) gibi değişkenleri Sosyo-Demografik Form ile değerlendirilmiştir. Kognitif durum Eğitimli ve Eğitimsiz Mini Mental Test (MMT) ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların Mini Mental Test toplam puanları, 24-28 normal, 18-23 hafif demans, 8-17 demans olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Katılımcıların Günlük Yaşam Aktiviteleri Katz Günlük Yaşam Ölçeği (Katz) ve Enstrümental Günlük Yaşam Aktivitesi Ölçeği (EGYA) ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 49 (%44,5)’u kadın, 61 (%55,5)’u erkek olmak üzere 110 kişi katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 76,7± 8,41 (60- 98) yıl, BKİ ortalamaları 27,41± 5,29 kg/m² (16,49 kg/m²-4,4 kg/m²). Katılımcıların 53’ü (%48,2)’ü okur yazar değil, 49’u (%44,5) 1-8 yıl eğitim görmüş, 8 (%7,3)’i 8-12 yıl eğitim görmüştür. MMT göre; Normal grup 31 (%29,2), Hafif demans grup 43 (%40,6) ve Demans grubu 32 (%30,2) kişiden oluşmaktadır. Normal grup Katz puan ortalaması 17,83±0,40 (17-18), Hafif demans grup Kazt puan ortalaması 17,12±2,02 (12-18), Demans grubun Kazt puan ortalaması 16,66±1,36 (15-18)’dir. Katz banyo aktivitesi, kontinans aktivitesi ve MMT arasında farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (P<0.05). EGYA test puan ortalaması Normal grupta 18±4,33 (3-15), Hafif demans grup ortalama puanı 7,99±4,14 (0-27), Demans grup puan ortalaması 10,12±5,05 (4- 26). EGYA ile MMT arasında farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (P<0.05). EGYA toplam puanlarına göre, 0-8 puan Bağımlı, 9-16 puan Yarı Bağımlı ve 17-24 puan Bağımsız gruplar, Demans grubunda istatistiksel olarak fark göstermektedir (p<0,05). Katz ve egya puanlarının demans grupları üzerinde etkisini analiz etmek için Kruskal Wallis testi uygulandı. Ve hem katz puanları hem de Egya puanları gruplar arasında farkı istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Katz toplam puanı sadece Normal ve Demans grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark göstermiştir (p<0,05). EGYA toplam puanı; Demans ve Hafif demans; Demans ve Normal gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Hafif demans ve Normal grup arasında fark ise istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0,05).
Sonuç: Huzurevinde kalan Demanslı bireylerin, günlük yaşam aktiviteleri demans olmayan yaşlılardan daha fazla etkilenmektedir. Objective: In this study, it was aimed to determine the daily life activities of the elderly people
living in the nursing home without Dementia and Dementia with different scales.
Materials and Methods: The variables of the individuals included in the study, such as age, gender,
duration of education, duration of stay in the nursing home, Body Mass Index (BMI) were
evaluated using the Socio-Demographic Form. Cognitive status was evaluated with the Educated
and Uneducated Mini Mental Test (MMT). The Mini Mental Test total scores of the participants
were divided into 3 groups as 24-28 normal, 18-23 mild dementia, 8-17 dementia. The Activities Of
Daily Living of the participants were evaluated with the Katz Index and the Instrumental Activities
Of Daily Living Scale (IADLs).
Results: 110 people, 49 (44.5%) female and 61 (55.5%) male, participated in the study. The average
age of the participants is 76.7 ± 8.41 (60- 98) years, their average BMI is 27.41 ± 5.29 kg / m²
(16.49 kg / m²-4.4 kg / m²). Of the participants, 53 (48.2%) were illiterate, 49 (44.5%) had 1-8 years
of education, 8 (7.3%) had 8-12 years of education. According to MMT; The normal group consists
of 31 (29.2%) people, the mild dementia group 43 (40.6%) and the dementia group 32 (30.2%).
Normal group Katz mean score 17.83 ± 0.40 (17-18), mild dementia group Kazt average 17.12 ±
2.02 (12-18), Dementia group mean Kazt score 16.66 ± 1.36 ( 15 -18). The difference between Katz
bath activity, continence activity and MMT was statistically significant (P <0.05). IADLs mean test
score in the normal group 18 ± 4.33 (3-15), mild dementia group mean score 7.99 ± 4.14 (0-27),
dementia group mean score 10.12 ± 5.05 (4- 26 ). The difference between IADLs and MMT was
statistically significant (P <0.05). According to IADLs total scores, 0-8 points Dependent, 9-16
points Semi-Dependent and 17-24 points Independent groups differ statistically in the Dementia
group (p <0.05). Kruskal Wallis test was used to analyze the effect of Katz and IADLs scores on
dementia groups. And the difference between both Katz scores and IADLs scores between groups is
statistically significant (p <0.05). Katz total score showed a statistically significant difference only
between the Normal and Dementia groups (p <0.05). IADLs total score; Dementia and Mild
dementia; A statistically significant difference was found between the Dementia and Normal groups
(p <0.05). The difference between mild dementia and normal group is not statistically significant
(p> 0.05).
Conclusion: The Activities Of Daily Living of individuals with dementia staying in nursing homes
are affected more than elderly people without dementia.