Yoğun bakım hemşirelerinin bireysel yenilikçilik özellikleri inovatif düşünmelerinde etkili midir?

Abstract

Amaç: Bu çalışma yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin inovasyon kavramına ilişkin farkındalıklarını ve bireysel yenilikçilik özelliklerinin inovatif düşünme üzerine etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Tanımlayıcı tasarımdaki araştırma, Antalya il merkezindeki üniversite hastanesinde çalışan 108 yoğun bakım hemşiresi ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Hemşire Tanıtım Formu” ve “Bireysel Yenilikçilik Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan veriler; yüzde, ortalama, ANOVA, bağımsız gruplarda t testi, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi ile analiz edilmiştir. Bulgular: Hemşirelerin bireysel yenilikçilik ölçeği toplam puan ortalaması 60.14±5.62 iken, bireysel yenilikçilik sınıflamasına göre sorgulayıcılar (%15.7), kuşkucular (%55.6) ve gelenekçiler (%28.7) grubunda yer aldığı görülmektedir. Öncüler ve yenilikçiler grubunda hiçbir hemşirenin yer almadığı belirlenmiş olup, hemşirelerin büyük çoğunluğunun (%55.6) kuşkucular grubunda olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin ölçek alt boyutlarından aldıkları puanlar incelendiğinde; fikir önderliği ölçek alt boyutu ortalama puanı 26.12±4.26, değişime direnç ölçek alt boyutu ortalama puanı 24.39 ± 3.53, risk alma ölçek alt boyutu ortalama puanı 16.41±2.00 ve ölçek toplam ortalama puanı 60.14±5.62 olarak bulunmuştur. Hemşirelerin ölçek alt boyutlarından aldıkları puanlara göre risk alma düzeyleri, fikir önderliği yapma ve değişime direnç gösterme düzeyleri ortalamanın üzerinde bulunmuştur. Sonuç: Hemşireler bireysel yenilikçilik açısından kuşkucu grupta yer almakta, risk almak istemekte, fikir önderliğine olumlu yanıt vermekte, fakat değişime direnç göstermektedir. Hemşireler bireysel yenilikçilik açısından kuşkucu grupta yer almakta, risk almak istemekte, fikir önderliğine olumlu yanıt vermekte, fakat değişime direnç göstermektedir. Yoğun bakım hemşirelerinin çalıştıkları bölüme ilişkin ölçek toplam puan ve ölçek alt boyut puan ortalamaları arasında fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Farkın pandemi yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerden kaynaklandığı belirlenmiştir. Hemşireler inovasyonun tanımını yenilik olarak yapmakta, örnek inovatif ürün düşünmekte fakat uygulamaya geçirememektedirler. Çalışmanın yapıldığı dönemde yaşanan Covid-19 salgını ve bunun yoğun bakım hemşireleri üzerindeki etkileri çalışma sonuçlarını etkilemiş olabilir. Bu çalışma sonucunda, yoğun bakım hemşirelerinin yenilik-yenilikçilik üzerinde düşünmeleri ve araştırma yapmaları için hizmet içi eğitimler veya bilimsel etkinliklerle motive edilmeleri gerekmektedir. Yoğun bakım hemşirelerinin çalıştığı kurumda yenilikçilik kültürü oluşturularak yeterli zaman ve kaynak sağlanması ve yoğun bakım hemşirelerinin çalıştığı kurumda yeni bir fikir-yöntem önerilerinin ödüllendirilerek teşvik etmenin sağlanması önerilebilir.