Antalya Kaleiçi’nin kuruluşundan 1973’e kadar kent imgesi odaklı incelenmesi

Abstract

Kent imgesi, kentsel mekânın unsurları ile burada gerçekleşen yaşanmışlıklarla ilişkilidir. Kentteki sosyo-kültürel ve ekonomik durumlar kent mekanını dönüştürdüğü gibi kentsel imgeyi de oluşturmaktadır. Dolayısıyla kent imgesinin nasıl oluştuğu ve bunun öğelerini incelemek kentin farklı bir okumasının yapılmasını sağlamaktadır. Bu çalışmanın kapsamında Antalya Kaleiçi tarihi kent merkezinin kuruluşundan 20. Yüzyıla (1923-1972) kadar geçirdiği sürede kent imgesine odaklanılarak nasıl kurulduğu ve nasıl değişim geçirdiği incelenmiştir. Kentsel imge ile ilgili araştırmalar, psikolojik ve fiziksel öğelere sahip olan bir mekânı/durumu anlamlandırmak için önem teşkil etmektedir. Bu sebeple çalışma, Lynch’in çalışmasın da savladığı, okunaklı bir kent için ulundurması gereken kent imgesi öğelerine bağlı olarak, analiz ve ortaya çıkan sonuçları içermektedir. Bu kapsamda Kaleiçi bölgesinin Helenistik dönemden başlayarak, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet döneminin ilanından sonra Kentsel Sit Alanı olarak korumaya alınmasına kadar geçen süreç incelenmiştir. Belirlenen imgelerin dönemler arası ilişkisine bakılarak kentsel kimliğe olan etkileri değerlendirilmiştir. Kentin sahip olduğu tarihi ve kültürel unsurları kent imgesi bağlamında incelemiş olan bir çalışmaya literatürde rastlanmamaktadır. Geçmişten günümüze değişen ihtiyaçlar doğrultusunda kent imgelerinde meydana gelen süreklilik ve kopuşun kent kimliğine olan etkilerini kıyaslamalar ve analizlerle ortaya koyan bu çalışmanın, tarihi çevrelerin korunarak sürdürülmesi bağlamında önem arz ettiği düşünülmektedir. Kent imgesi kavramının kent kimliği, yere bağlılık, kent hafızası ve yer tercihi gibi kuram ve kavramlar temelinde tartışmanın önemi günümüz kentlerinde yaşanan dönüşüm uygulamalarının hızlanması ile daha da ön plana çıkmaktadır.

The image of the city is related to the elements of the urban space and the experiences that take place there. Socio-cultural and economic conditions in the city not only transform the urban space, but also create the urban image. Therefore, examining how the image of the city is formed and its elements provide a different reading of the city. Within the scope of this study, it was examined how the historical city center of Antalya Kaleiçi was established and how it changed by focusing on the city image during the period from its foundation to the 20th century (1923-1972). Research on urban image is important to make sense of a place/situation that has psychological and physical developments. For this reason, the study includes the analysis and the results, depending on the elements, of the urban image that should be kept for a legible city, where Lynch's work is also recorded. This talent was separated from the period starting from the Hellenistic period spent in Kaleiçi, until the registration as an Urban Site after the advertisement of the Roman, Byzantine, Seljuk, Ottoman and Republican periods. The effects of the determined images on the unique identity were evaluated by looking at the inter-period relations. There is no study in the literature that examines the historical and cultural elements of the city in the context of the image of the city. It is thought that this study, which reveals the effects of continuity and rupture in urban images in line with the changing needs from the past to the present, on the urban identity with comparisons and analyzes, is important in the context of preserving and maintaining historical environments. The importance of discussing the concept of urban image on the basis of theories and concepts such as urban identity, place attachment, urban memory and place preference comes to the fore even more with the acceleration of transformation practices in today's cities.