Fibromiyalji tanısı alan hastalarda sanal gerçeklik ile uygulanan dikkat odağı değiştirme tekniğinin yaşam kalitesi ve uyku üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fibromiyalji (FM) tanısı almış hastalarda sanal gerçeklik gözlüğü ile uygulanan dikkat odağı değiştirme tekniğinin bu hastaların yaşam kalitesi ve uyku değişkenleri üzerindeki etkisini değerlendirmek ve karşılaştırmaktır. Araştırmanın örneklemini Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Algoloji Kliniğine tedavi için gelen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 18 yaş üstü kadın FM’li bireyler oluşturmuştur. Aydınlatılmış onamları alınan olgular başvurma sıralarına göre deney ve kontrol olmak üzere 2 gruba ayrılmıştır. Ardından hastalarda fibromiyajli sendromunun (FMS) genel etkisini ölçmek için yeniden düzenlenmiş FM Etki Anketi (YFEA), ruhsal belirtileri yakalamak için Kısa Semptom Envanteri (KSE), yaşam kalitesini değerlendirmek için SF-36, uyku kalitesini değerlendirmek için Pittsburg Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) kullanılmıştır. Kontrol grubundaki hastalara tek seans hasta eğitimi ve bununla ilgili yazılı materyal verilmiştir. Deney grubundaki hastalara ise sanal gerçeklik gözlüğü takılarak 3 seans dikkat odağı değiştirme egzersizi uygulanmıştır. Sanal gerçeklik platformu olarak Amelia platformunun “Imagery for relaxation” modülü kullanılmıştır. Program sonunda her hasta için ölçekler tekrar uygulanmış ve değerler kaydedilmiştir. Deney grubundaki hastalara ek olarak 4 soruluk Sanal Gerçeklik Memnuniyet anketi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sanal gerçeklik teknolojisinin FM gibi karmaşık bir durumun tedavisine yardımcı olup, olmayacağı ile hastalar tarafından yararlı ve iyi kabul edilip edilemeyeceğini keşfetmek amaçlanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular neticesinde, FMS’li hastalara SG ile uygulanan dikkat odağı değiştirme tekniğinin uyku kalitesinin arttırılması ve genel yaşam kalitesinin yükseltilmesinde kontrol grubuna uygulanan hasta eğitimine oranla anlamlı derecede etkili olmadığı bulunmuştur.

The aim of this study is to evaluate and compare the effect of focus shifting technique applied with virtual reality glasses on the quality of life and sleep variables of patients with FMS. The sample of the study consisted of female FMS individuals over the age of 18 who came to Akdeniz University Medical Faculty Hospital Algology Clinic for treatment and agreed to participate in the study. The cases, whose informed consent was obtained, were divided into 2 groups as experimental and control groups according to the order of application. Then, the revised Fibromyalgia Impact Questionnaire (YFEA) was used to measure the overall effect of FMS in patients, the Brief Symptom Inventory (BSI) to capture mental symptoms, the SF-36 to assess quality of life, and the Pittsburg Sleep Quality Index (PUKI) to assess sleep quality. Patients in the control group were given one-session patient education and related written material. On the other hand, the patients in the experimental group were given 3 sessions of changing the focus of attention exercise by wearing virtual reality glasses. At the end of the program, the scales were reapplied for each patient and the values were recorded. In addition to the patients in the experimental group, a 4question Virtual Reality Satisfaction Questionnaire was applied. According to the results of the research, it is aimed to discover whether virtual reality technology can help the treatment of a complex condition such as FM and whether it can be accepted as beneficial and good by the patients. As a result of the findings obtained in the study, it was found that the attention focus shifting technique applied with SG to patients with FMS was not significantly effective in increasing the sleep quality and improving the general quality of life compared to the patient education applied to the control group.