Sosyal kaygı belirtilerine sahip üniversite öğrencilerinde sanal gerçeklik ile maruz bırakma tekniğinin bilişsel davranışçı temelli psikoeğitim ile karşılaştırılması

Abstract

Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) merkezinde bir tedavi yaklaşımı olarak ele alınan sanal gerçeklik ile maruz bırakma tekniği (SGMBT) kaygı bozuklukları başta olmak üzere birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bu rahatsızlıkların arasında sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) da yerini almaktadır. Deney grubunda 11’i kadın 3 erkek, psikoeğitim grubunda ise 9’u kadın 3’ü erkek olmak üzere 26 kişinin katıldığı bu araştırmada sosyal kaygı belirtileri olan 18-30 yaş arasındaki üniversite öğrencilerinde SGMB’nin etkinliği ve bu etkinliğin psikoeğitim grubuna uygulanan BDT temelli psikoeğitim seansından daha anlamlı olup olmayacağı incelenmiştir. SGMB grubu dört seans süresince 2 farklı sosyal koşula iki defa sanal gerçeklik gözlükleri ile Özel Terapi Tıp Merkezi’nde maruz bırakılmıştır. Psikoeğitim grubunda ise birisi yüz yüze geri kalanı online olmak üzere tek seans süren bir psikoeğitim verilmiştir. Bu psikoeğitim sonrası da BDT dinamiklerinin SAB üzerinde kullanımı anlatan bir broşür katılımcılar ile paylaşılmıştır. Ön test son test şeklinde uygulanan ölçeklerin analizi sonucu SGMB’nin sosyal kaygı belirtilerini azaltmada anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur Bunun yanında BDT temelli psikoeğitim seansının da psikoeğitim grubundaki öğrencilerin sosyal kaygı skorlarını düşürmede etkili bir yöntem olduğu görülmüştür. Ancak SGMB’nin sosyal kaygı belirtilerini azaltmada psikoeğitim seansından daha etkili olduğuna dair bir sonuca ulaşılamamıştır. Bu noktada sanal gerçeklik ile maruz bırakma yöntemlerinin hem tek başına hem de terapi süreçlerinde etkin bir tedavi yöntemi olarak kullanılmasının önemi vurgulanırken, yapılandırılmış uzun süreli psikoeğitim programlarının da öğrencilerin sosyal kaygı seviyelerini ve belirtilerini pozitif etkilemede önemli bir araç olabileceğinin önemi de belirtilmiştir.

The virtual reality technique (VRT), which is considered as a treatment approach and has been used especially in the cognitive behavioral therapy (CBT), is used in the treatment of many psychological disorders, particularly anxiety disorders. Social anxiety disorder (SAD) is among these disorders. This study, in which 26 people, 11 females and 3 males in the experimental group and 9 females and 3 males in the control group, participated. Examined the effectiveness of SGMB in university students between the ages of 18-30 with social anxiety symptoms. In addition, it was examined whether SGMB sessions would be more meaningful than the psychoeducation session or not for treatment of these symptoms. The SGMB group was exposed to 2 different social conditions with virtual reality glasses twice during four sessions at the Özel Terapi Tıp Merkezi. In the control group, one session of psychoeducation was given face-to-face and the rest were given online. After this psychoeducation, a brochure describing the use of CBT dynamics on SAD was shared with the participants. As a result of the analysis of the scales applied as pre-test and post-test, it was found that SGMB had a significant effect on reducing social anxiety symptoms. In addition, CBT-based psychoeducation session was found to be an effective method in reducing the social anxiety scores of the students in the control group. However, there was no outcome which proves that SGMB was more effective than psychoeducational sessions in reducing the symptoms of social anxiety. At this point, while emphasizing the importance of using exposure methods via virtual reality as an effective treatment way both on it’s own and in therapy processes, the importance of structured long-term psychoeducation programs can be an important tool in positively influencing students' social anxiety levels and symptoms.