Adölesan dönemde beslenme okuryazarlığı

Abstract

Adölesan dönem, büyümenin ve gelişmenin hızlı bir şekilde gerçekleştiği, beslenme alışkanlıklarının ve farkındalıklarının oluştuğu bir dönemdir. Özellikle bu dönemde yeterli, dengeli ve bilinçli beslenme alışkanlığının kazandırılması bireylerin beslenme okuryazarlığının artırılması ile sağlanacaktır. Beslenme okuryazarlığı sadece adölesan dönemde değil hayatın her döneminde bilinçli besin tüketimi için önem arz etmektedir. Beslenme okuryazarlığının sistematik ve verimli şekilde verilmesi bireylerin ileri dönemde karşılaşacakları sağlık sorunlarını önlemede de etkili olacaktır. Aynı zamanda beslenme okuryazarlığı eğitimi yalnızca okullarda değil ilgili toplum merkezlerinde ya da sağlık kurumlarında da verilebilmektedir. Literatür incelendiğinde, son yıllarda beslenme okuryazarlığıyla alakalı çalışmaların artış göstererek ilerlediği görülmektedir. Bununla beraber, yurt dışında ortaya konan çalışmaların beslenme okuryazarlığını tanımlama, ölçümleme, hangi bileşenlerden oluştuğunu belirlemeye yönelik olduğu göze çarpmaktadır. Ülkemizde ortaya konan çalışmalara göz atıldığında ise bu tarz çalışmaların oldukça sınırlı olduğu, mevcut çalışmaların ise besin tercihlerine, beslenme davranışlarına ve etiket yorumlamaya ilişkin olduğu bilinmektedir. Öte yandan beslenme okuryazarlığını ölçmeye dönük çalışmaların yeterli olmadığı dikkat çeken başka bir husustur. Bu derlemede adölesan dönemde beslenme ve beslenme okuryazarlığı ile ilgili literatür incelenmiş ve bunların olası sağlık etkileri değerlendirilmiştir.

Adolescence is a period in which growth and development occur rapidly, and nutritional habits and awareness are formed. Especially in this period, the acquisition of adequate, balanced and conscious eating habits will be ensured by increasing the nutritional literacy of individuals. Nutritional literacy is important for conscious food consumption not only in adolescence but also in every period of life. Giving nutritional literacy systematically and efficiently will also be effective in preventing health problems that individuals will encounter in the future. At the same time, nutrition literacy education can be given not only in schools but also in relevant community centers or health institutions. When the relevant literature is examined, it is seen that studies related to nutritional literacy have increased and progressed in recent years. However, it is striking that the studies conducted abroad are aimed at defining, measuring and determining the components of nutritional literacy. When we look at the studies conducted in the country, it is known that such studies are quite limited, and the existing studies are related to food preferences, nutritional behaviors and label interpretation. On the other hand, it is noteworthy that studies to measure nutritional literacy are not sufficient. In this review, the literature on nutrition and nutrition literacy in adolescence was reviewed and their possible health effects were evaluated.