Şanlıurfa taş ocaklarından elde edilen agregaların beton üretiminde kullanılabilirliğinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın konusunu, Türkiye’de sektörüyle birlikte beton üretimi de son yıllarda etkin bir şekilde artış göstermiştir. Türkiye 2009 yılıyla beraber Avrupa’da beton üretimi yapan ülkeler sıralamasında lider konuma gelmiştir. Beton; çimento, su ve agrega karışımıyla birlikte istenilen durumda kimyasal ve mineral katkı maddeleri ilave edilerek oluşan, başlangıçta şekil verilecek kıvamda olup, zamanla sertleşen, dayanım ve direniş kazanan muazzam bir yapı malzemesidir. Beton bileşim malzemesi olarak agrega önemli yere sahiptir. Agregalar beton birleşiminde su ve çimento ile birlikte karıştırılarak kullanılan, kırmataş, çakıl, kum gibi daneli malzemelerdir. Bu çalışmada Şanlıurfa ilinde bulunan Seferoğlu Taş Ocağı ve Madencilik ve Yetimoğlu Mucur ocaklarından elde edilen agregaların beton üretiminde kullanımı ve uygunluğu araştırılmıştır. Beton üretiminde kullanılan en pahalı malzeme çimento olmasına rağmen en ucuz malzeme ise agregadır. Bundan dolayı, beton karışımında olabildiğince agrega kullanmak ekonomik olmaktadır. Bu çalışmada beton üretiminde kullanılmak üzere Şanlıurfa yöresinde bazı taş ocaklarından alınan agrega numunelerine elek analizi deneyi yapılarak grolülometrisi belirlenmiştir. Ayrıca birim özgül ağırlık, hacim ağırlık, organik madde tayini, alkali-silika reaksiyonu, donma ve çözülmeye karşı direnç Los Angeles aşınma, yüksek sıcaklık deneyi, kılcal su geçirimliliği, ultrasonik ses hızı ölçümü ve basınç deneyi yapılarak fiziksel özellikleri belirlenmiştir. Standartlara göre beton karışım hesabı yapılarak 15x15x15 cm toplam 12 adet beton küp numune üretildi. 7 ve 28 günlük betonların basınç dayanım sonuçları elde edilmiştir.

The theme of this study is that concrete production in Turkey, along with its sector, has effectively increased in recent years. With the year 2009, Turkey has become the leader among concrete producing countries in Europe. Concrete is an important building material that initially has a plastic consistency and is produced by homogeneously mixing aggregates, cement and water according to the production technology with or without the addition of chemical and mineral additives and gains strength through consolidation and hardening over time. Aggregates play an important role in the composition of concrete. Aggregates are granular materials such as sand, gravel, crushed stone, which are used together with cement and water in concrete production. In this study, the use and suitability of aggregates from Seferoğlu quarry and Yetimoğlu quarry in Şanlıurfa province were investigated. The most expensive material used in concrete production is cement, but the cheapest material is aggregate. Therefore, it is economical to use as many aggregates as possible in a concrete mix. In this study, the grolylometry of rock samples from some quarries in Şanlıurfa region for use in concrete production was determined by sieve analysis. In addition, physical properties were determined by specific gravity, volumetric weight, organic matter determination, alkalisilica rectification, freeze-thaw resistance, Los Angeles abrasion, high temperature experiment, capillary water permeability, ultrasonic velocity measurement, and pressure test. A total of 12 cubic concrete specimens of 15x15x15 cm were prepared by calculating the concrete mix according to the standards. The results of compressive strength of 7 and 28 days concrete were obtained.